[vc_row][vc_column][vc_column_text]Je hebt het ongetwijfeld wel eens meegemaakt dat je A bedoelt en B zegt. Of dat je A bedoelt en dat de ander B denkt te horen, of dat je A zegt terwijl de ander B wil horen…
In mijn praktijk gaat het meestal over wat er mis is in de communicatie. Op de foto boven deze blog zie je dat we daar mee aan het werk zijn. Miscommunicatie heeft uiteenlopende oorzaken daarover dadelijk meer.
Ik kwam op het idee om iets te schrijven over miscommunicatie toen ik begin maart bij de opening was van de expositie van het eindexamenwerk van leerlingen van Coornhert Gymnasium voor het vak Kunst met de welluidende naam “Niks is wat het lijkt”, rond het thema dubbelzinnigheid. Die dubbelzinnigheid zit ook in communicatie. Je bedoelt A maar zegt B. Of je zegt A en de ander hoort B. Of je zegt A terwijl de ander B wil horen…
Genietend van al het prachtig werk van de leerlingen, waaronder dat van één van onze dochters, werd mijn oog getrokken naar het werk van Rick van Loon. In een krachtig beeld dat groot werd geprojecteerd op een witte muur, wist hij in een paar seconden ‘mis-communicatie’ neer te zetten. Rick is daar goed in en ik heb met hem afgesproken dat ik hier zijn mailadres noem. Je kunt hem benaderen wanneer je stop-motions, posters of banners nodig hebt.
Op Wikipedia las ik het volgende: Miscommunicatie ontstaat op het moment dat de ontvanger een boodschap anders ontvangt dan dat de zender deze bedoeld heeft. Dit komt voornamelijk door ruis, factoren die de boodschap belemmeren, zoals herrie op de achtergrond, iemand die met z’n mond vol praat, een storende telefoon of een niet-oplettende ontvanger. Ook de non-verbale communicatie speelt een rol. Als de zender de boodschap op een boze toon zegt, komt dat anders aan dan als hij het op een normale manier zegt.
Deze beschrijving is vrij basaal. Was het maar zo simpel, schiet er door mijn hoofd. Ruis wordt hier vrij letterlijk gezien als afleiding in de fysieke ruimte.
Ruis ontstaat echter ook omdat jij uit een ander nest komt dan de ander. Een andere factor waardoor ruis ontstaat is dat bijna onhoorbare ‘stemmetjes van vroeger’ zich ermee bemoeien. Ze fluisteren zacht dat je niks waard bent, dat jouw mening er niet toe doet, dat je altijd beleefd en gehoorzaam moet zijn, of die zeggen dat jij alle problemen moet oplossen.
Wanneer je gelooft dat je niks waard bent, kan het zijn dat je praat alsof je nog steeds een kind bent. Zacht, bedeesd en gehoorzaam. Of wanneer je gelooft dat je alle problemen moet oplossen of anderen moet ‘redden’, zal wat jij zegt klinken alsof je de ouder bent van ander. Bepalend, bemoeiend en eisend. Die innerlijke stemmetjes, of overtuigingen, zijn een belangrijke bron van miscommunicatie met jezelf en een ander.
Daarbij komt nog dat communicatie wordt vervormd wordt door ons eigen brein. Iedereen selecteert boodschappen volgens een eigen schema, volgens een eigen vertaling van hoe de wereld in elkaar steekt. Hierdoor worden woorden weggelaten of toegevoegd en worden beelden vervormd. Dan wordt het geheel nog eens overgoten met een saus van je eigen taal, herinneringen, beslissingen, waarden en normen en de hierboven genoemde overtuigingen. Volg je me nog?
Miscommunicatie veronderstelt dat er ook raakcommunicatie is, hoewel dat woord geen plek in ons woordenboek heeft gekregen. Raak! roep je uit wanneer je doel treft. In communicatie zou je kunnen zeggen dat je de ander raakt als je boodschap binnenkomt. Je treft de ander en ontmoet hem of haar, je komt in verbinding. In mijn praktijk leer ik mensen naar hun innerlijke stemmetjes te luisteren. En ze tégen te spreken bij gebleken ongeschiktheid of bij onjuistheid. Een leuke klus die voor opheldering zorgt in relaties.
Miscommunicatie komt dus voort uit je zelfbeeld, je mensbeeld en je wereldbeeld, en is per definitie vervormd. De dubbelzinnigheid van communicatie zit erin dat het niet alleen gaat over de uitwisseling van informatie tussen jezelf en een ander maar temeer nog over de communicatie met jezelf!
Leo Buscaglia licht in onderstaand gedicht tot slot een tipje van de sluier op over rake of volwassen communicatie.
Luisteren
Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij begint mij adviezen te geven,
dan doe je niet wat ik je vraag.
Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij begint mij te vertellen
waarom ik iets niet zo moet voelen als ik het voel,
dan neem je mijn gevoelens niet serieus.
Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij denkt dat jij iets moet doen
om mijn problemen op te lossen,
dan laat je mij in de steek,
hoe vreemd dat ook mag lijken.
Misschien is dat de reden
waarom voor sommige mensen bidden werkt,
omdat God niets terugzegt
en hij geen adviezen geeft
of probeert dingen voor je te regelen.
Hij luistert alleen maar
en vertrouwt erop
dat je er zelf wel uitkomt.
Dus, alsjeblieft,
luister alleen maar naar me
en probeer me te begrijpen.
En als je wilt praten,
wacht dan even
en ik beloof je dat ik op mijn beurt
naar jou zal luisteren.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]